"Γίνε καλά Ελλάδα. Θέλω να γυρίσω πίσω.."

«Σανίδα σωτήριας» έχουν γίνει οι χώρες του εξωτερικού για τα «παιδιά της κρίσης». Μιας κρίσης που δεν είναι μόνο οικονομική και κατ’ επέκταση κοινωνική, αλλά είναι πρωτίστως κρίση αξιακή.

Ένα από τα φαινόμενα της παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης είναι και το κύμα μαζικής μετανάστευσης νέου επιστημονικού προσωπικού.  Είναι τα «παιδιά της κρίσης», που αποτελούν το νέο κύμα Ελλήνων μεταναστών. Νέοι που βλέποντας ότι τα όνειρά τους δεν έχουν χώρο να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα, παίρνουν την απόφαση να αναζητήσουν την τύχη τους αλλού, ακόμη και στην άλλη άκρη της  Γης. Η διαφορά σε αυτό το μεταναστευτικό κύμα, εντοπίζεται στο «φορτίο» που φέρουν οι άνθρωποι. Ένα «φορτίο» που κατάφεραν να εξασφαλίσουν με κόπο, με βασικό στόχο να υλοποιήσουν όνειρα. Πρόκειται  για τη μεγαλύτερη διαρροή… πνευματικού κεφαλαίου προς χώρες που βρίσκονται πιο μακριά από την κρίση.

Η υψηλή ανεργία, η υποαπασχόληση, οι χαμηλές απολαβές, η διαφθορά και η έλλειψη αξιοκρατίας, είναι οι κυριότερες αιτίες που  δείχνουν την πόρτα της εξόδου στους νέους, οι οποίοι δηλώνουν απογοητευμένοι από την χώρα τους. Τα συναισθήματα που κυριαρχούν είναι η αγωνία, και η απογοήτευση για την κατάσταση και τις προοπτικές στην ελληνική οικονομία, καθώς και για το μέλλον που κατά τη γνώμη τους,  προβλέπεται αβέβαιο..

Οι εκτιμήσεις για τη μελλοντική πορεία του φαινομένου, δεν είναι αισιόδοξες. Διαχρονικά, καταγράφεται μια ισχυρή συρρίκνωση της απασχολησιμότητας των νέων στη χώρα μας.

Η διέξοδος λοιπόν βρίσκεται εκτός συνόρων; Μια πρώτη απάντηση, κυρίως από την οπτική του νέου πτυχιούχου που μάταια αναζητά εργασία στη χώρα του η που όταν καταφέρει να βρει εργασία, οι αποδοχές του  κυμαίνονται στα επίπεδα του «χαρτζιλικιού» και πολλές φορές δεν προσμετρούνται μισθολογικά τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά του, είναι πως όντως η λύση βρίσκεται κάπου στο εξωτερικό. Εκεί όπου μπορεί να αναζητήσει τις ευκαιρίες που αναλογούν στις σπουδές και τα προσόντα του και που θα καταφέρει να αποκατασταθεί επαγγελματικά, σε ένα περιβάλλον με περισσότερη αξιοκρατία. Σε μια χώρα που μπορεί να τον διαβεβαιώσει πως η εξέλιξη του θα εξαρτηθεί από τον ίδιο και όχι από αδιαφανείς διαδικασίες.

Ωστόσο, η οπτική αυτή δεν αποτελεί την ορθότερη λύση για τη χώρα, ως σύνολο, καθώς η φυγή νέων πτυχιούχων, στερεί από την Ελλάδα σημαντικό δυναμικό στο οποίο θα μπορούσε να στηριχτεί ολόκληρη η οικονομική ανάκαμψη. Η Ελλάδα φτωχαίνει όχι μόνο λόγω των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αλλά και των ανθρώπων που φεύγουν. Των νέων που μεταναστεύουν σχεδόν δια του εξαναγκασμού… Άλλωστε, όπως έχει καταγράψει και η ιστορία, πάντα η μετακίνηση πληθυσμιακών ομάδων γίνονταν από ανάγκη.  Η Ελλάδα χάνει το ανθρώπινο δυναμικό της, μα πάνω απ’ όλα χάνει το μέλλον της..

Οι νέοι επιστήμονες που δοκιμάζουν την τύχη τους στο εξωτερικό, ανήκουν συνήθως στην κατηγορία των αποφοίτων με τα περισσότερα προσόντα (γλώσσες, μεταπτυχιακά). Το 73% από αυτούς έχει μεταπτυχιακό τίτλο, το 51,2% έχει διδακτορικό, ενώ το 41% έχει σπουδάσει στα εκατό καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Ακόμη, το 68,4% των πτυχιούχων που εργάζονται στο εξωτερικό, έχει ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο από 40.000 ευρώ. Στην Ελλάδα το ποσοστό των πτυχιούχων που κερδίζουν περισσότερα από 40.000 ευρώ είναι σχεδόν το μισό: 34,4%.

Στο βιβλίο του «Επενδύοντας στη φυγή: Η διαρροή επιστημόνων από την Ελλάδα την εποχή της παγκοσμιοποίησης» (εκδ. Κριτική), ο καθηγητής οικονομικής γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Λάκης Λαμπριανίδης, εκτιμά ότι κάπου μεταξύ 114.000 και 139.000 Έλληνες πτυχιούχοι ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό. Οι αριθμοί αυτοί, μεταφράζονται στο 9-11% του συνόλου της χώρας,  ποσοστό πολύ υψηλότερο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με  στοιχεία της Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας (Destatis),  ο αριθμός των ελλήνων μεταναστών παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση σε ολόκληρη την Ευρώπη το 2012.

Ειδικότερα, το πρώτο εξάμηνο του 2012 μετανάστευσαν στη Γερμανία 15.800 Ελληνες, δηλαδή 6.900 περισσότεροι από ό,τι το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Πρόκειται για αύξηση -ρεκόρ 78%, που δείχνει το βάθος της κρίσης και το μέγεθος της ανεργίας στην Ελλάδα.

Το Δεκέμβρη του 1945 δεκάδες νέοι θέλησαν να φύγουν από μια κατεστραμμένη από τον πόλεμο  Ελλάδα, με ένα πλοίο που θα τους πήγαινε για μεταπτυχιακά στη Γάλλια, με υποτροφία  μετά από παρέμβαση του τότε διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών Οκτάβ Μερλιέ. Φιλόσοφοι, ιστορικοί, αρχιτέκτονες, συνθέτες, συγγραφείς και γιατροί εγκατέλειψαν μια χώρα που τους άφησε χωρίς ελπίδα. Μεταξύ αυτών ήταν ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Αξελός, ο Ιωάννης Ξενάκης, ο Νικόλαος Σβορώνος και πολλοί άλλοι που διέπρεψαν στη Γαλλία.

Εβδομήντα χρόνια αργότερα, ένα νέο «πλοίο» οδηγεί τους νέους επιστήμονες και πάλι εκτός συνόρων. Και αυτή η διαρροή πνευματικού κεφαλαίου έχει να κάνει με έναν νέο οικονομικό πόλεμο, όπου δεν υπάρχουν προοπτικές και λιμνάζει η απογοήτευση. Τα μνημόνια «σωτηρίας»  έμελλαν να σηματοδοτήσουν την αρχή ενός νέου μαζικού κύματος μετανάστευσης, το οποίο επενδύει στη φυγή.

Ένα νέος διασκορπισμός ξεκίνησε…

...την επόμενη Κυριακή η συνέχεια….

New Diaspora…